Atangaye na jua hujua
Hotuba hutolewa kwa hadhira ya watu. Mwandishi huota mawazo yake labda kushughulikia tatizo fulani au kupeana mwongozo katika shughuli fulani. Mhusika mkuu katika hotuba huwa mwandishi na hadhira yake. Mwandishi anaweza kuandika yaliyosemwa na mwengine moja kwa moja au akatoa hotuba yake mwenyewe. Ni vizuri mwanagenzi ashughulikie maudhui barabara katika hotuba yake. Aanzie hotuba moja…
Insha hii ni ya kujadili aidha huitwa insha ya mdahalo; mtahiniwa hupeana hoja ili kuunga mkono wazo ambalo anaona linapazwa kupewa kipaombele. Mtahini anapenda kuona kama mtahiniwa ataweza kumshawishi vya kutosha katika mdahalo wenyewe kwa kupeana mawazo mazito mazito labda katika kupinga au kuunga mkono mada kuu. Mwanafunzi anapaswa kuandika hoja za upande mmoja asichanganyechanganye….
Insha ya wasifu kama lilivyo jina lake ni mtungo unaosifu kitu, mahali, mtu au nchi. Sifa zinazotolewa huwa zimewanda na hutokana na mada husika. Kila mada hushulikiwa kivyake japo yapo mambo yanayoangaziwa katika kila mada. Mwanafunzi ashughulikie yafuatayo: a) Jina la kitu, mtu, mahali, nchi na kadhalika. b) Uhusuhano wa jamaa au jamii ya vitu….
Dondoo au mdokezo ni insha ambayo mtahiniwa hupewa mwanzo au mwisho wa hadithi. Mtahiniwa huhitajika kutoa kisa kinachodhihrisha na kulenda maudhui yanayoafikiana na mdokezo ule aliopewa. Mwanafunzi anahitajika kuwa na utangulizi ulio na mvuto. Mwili wa insha ulenge maudhui kwa kina. Ahitimishe kwa wazo la kukumbukwa au wasia mwafaka. Mwanafunzi anahija kuangazia mambo kadhaa ili alenge maudhi…
Insha ya Methali baadhi ya uandishi unaohitaji ufundi na kusukwa kwa umakinifu. Kwanza lazima mwanafunzi aeleze maana ya nje na ndani ya methali. Ajue kuwa methali huwa na sehemu mbili; hivyo ni kusema swali na jibu au tatizo na suluhisho. Kwa mfano; Asiye na wake (swali) ana Mungu (jibu). Atoe methali nyingine yenye maana sawa…
BARUA Barua ni mtungo unaowasilisha ujumbe kwa mtu mwengine labda kwa kutumwa kwa njia ya posta au mtu mwengine (tarishi). Zipo aina mbili za insha za barua. Barua ya kirafiki na barua rasmi. BARUA RASMI: Huandikwa kwa sababu ya sababu fulani maalum. Inaweza kuandikwa kwa kuomba nafasi ya kazi, kuomba msamaha kazini, kuomba uhamisho, kuomba…